W samym sercu Mielca, w niewielkim, lecz pełnym atmosfery budynku przy ulicy Jadernych, kryje się wyjątkowe miejsce – Muzeum Historii Fotografii „Jadernówka”. To nie tylko instytucja gromadząca pamiątki sprzed ponad stulecia, ale także żywa kronika miasta i jego mieszkańców. Każda fotografia, każdy aparat i negatyw są tu świadectwem minionych epok, kiedy fotografia dopiero kształtowała się jako nowa forma sztuki i dokumentacji codzienności.
Historia rodziny Jadernych – pionierów mieleckiej fotografii
Korzenie tego niezwykłego muzeum sięgają końca XIX wieku, kiedy to August Jaderny założył w Mielcu własne atelier fotograficzne. Jego pasję do fotografii przejął syn, Wiktor, który kontynuował rodzinne dzieło, dokumentując życie społeczne, religijne i kulturalne miasta. To właśnie ich dorobek stał się sercem dzisiejszej kolekcji muzealnej, zachowanej w oryginalnym budynku dawnego zakładu fotograficznego.
Atmosfera dawnych czasów wciąż unosi się tu w powietrzu – w zapachu starych mebli, w delikatnym skrzypieniu schodów i w szmerze przesuwanych negatywów na podświetlonej ramie. Oglądając stare fotografie, można niemal usłyszeć gwar mieleckiego rynku sprzed stu lat, zobaczyć ludzi, którzy budowali to miasto i uwieczniali jego przemiany.
Wnętrze muzeum i ekspozycja
Ekspozycja muzeum została zaaranżowana tak, by zachować autentyczny charakter dawnego atelier. W pierwszym pomieszczeniu znajduje się pierwotny zakład fotograficzny z przełomu XIX i XX wieku – z oryginalnym wyposażeniem, tłem do portretów, retuszerskim stołem oraz lampami, które jeszcze niedawno rozświetlały portrety mieleckich rodzin.
Kolejne sale prowadzą przez historię fotografii – od ciężkich, drewnianych aparatów płytowych po pierwsze aparaty małoobrazkowe i kamery. Na szczególną uwagę zasługują liczne archiwalne zdjęcia przedstawiające codzienne życie mieszkańców regionu, ich stroje, domy i zajęcia. To bezcenne źródło wiedzy o dawnej obyczajowości, ale także inspiracja do refleksji nad ulotnością ludzkich wspomnień.
Wystawy czasowe i działalność edukacyjna
Muzeum nie ogranicza się jedynie do roli strażnika przeszłości. Regularnie organizuje wystawy czasowe poświęcone historii fotografii, artystom lokalnym oraz współczesnym formom fotografii analogowej i cyfrowej. Odbywają się tu także warsztaty fotograficzne dla dzieci i dorosłych, które przybliżają proces wykonywania tradycyjnych zdjęć w ciemni oraz uczą kompozycji i patrzenia na świat przez obiektyw.
Dzięki tej różnorodności muzeum staje się miejscem spotkań pasjonatów fotografii, studentów kierunków artystycznych i zwykłych miłośników historii. Wyjątkowy klimat „Jadernówki” sprawia, że nawet osoby niezwiązane zawodowo z fotografią odnajdują tu coś inspirującego.
Informacje dla zwiedzających
Godziny otwarcia: Muzeum Historii Fotografii „Jadernówka” czynne jest od wtorku do piątku w godzinach 9:00–15:00, w soboty i niedziele – od 11:00 do 17:00. Poniedziałki są dniem bez zwiedzania.
Ceny biletów: Bilet normalny kosztuje 10 zł, ulgowy 6 zł, a dzieci do lat 7 zwiedzają obiekt bezpłatnie. Grupy zorganizowane mogą liczyć na zniżki po wcześniejszym zgłoszeniu.
Dojazd: Muzeum znajduje się przy ul. Jadernych 19 w Mielcu, niedaleko centrum miasta. Dojazd możliwy jest zarówno samochodem (na miejscu dostępny jest niewielki parking), jak i komunikacją miejską – przystanki autobusowe znajdują się w odległości kilku minut spacerem.
Dodatkowe udogodnienia: Na miejscu działa niewielki sklepik z pamiątkami i wydawnictwami o historii Mielca oraz fotografii. Dla osób z niepełnosprawnościami przygotowano udogodnienia w postaci podjazdu i obsługi asystującej.
Znaczenie „Jadernówki” dla Mielca i regionu
„Jadernówka” to coś więcej niż muzeum – to miejsce, które przypomina o sile pamięci i o tym, że każda fotografia jest fragmentem ludzkiej historii. Mielec, znany z przemysłu lotniczego i nowoczesnych zakładów, zyskał dzięki tej placówce artystyczny wymiar, łączący tradycję z kulturą wizualną. To także przestrzeń, w której przeszłość i teraźniejszość współistnieją w wyjątkowej harmonii.
Dzięki staraniom lokalnej społeczności i pasji pracowników muzeum kolekcja Jadernych została nie tylko ocalona, ale i udostępniona kolejnym pokoleniom. Obiekt stanowi dziś jeden z najbardziej charakterystycznych punktów na mapie kulturalnej Podkarpacia, a jego wartość historyczna doceniana jest zarówno przez badaczy, jak i turystów odwiedzających region.
Podsumowanie
Wizyta w Muzeum Historii Fotografii „Jadernówka” to niezapomniane doświadczenie, które łączy w sobie naukę, emocje i estetyczną przyjemność. To miejsce, gdzie przeszłość ożywa na szklanych negatywach, a każda fotografia opowiada inną historię – o ludziach, o mieście, o przemijaniu. Mielec może być dumny z tej perły kultury, która przypomina, że w każdej migawce aparatu ukryty jest kawałek naszej wspólnej pamięci.